1-داشتن نظم و انضباط در زندگی : یکی از عواملی که باعث تشتت خیال می شود بی نظمی در رفتار و زندگی است چرا که این بی نظمی به فکر و قلب او هم سرایت می کند اگر برای کارهای روزانه خود برنامه داشته باشیم و هر چیز را در جا و زمان خود قرار دهیم این ترس و دلهره از بین میرود و کمتر باعث پراکندگی ذهن می شود .
2-تمرین و جدیت برای مقابله با پراکندگی خیال : مسلم است که تحصیل حضور قلب در نماز نیز مانند کارهای دیگر به تمرین نیاز دارد ابتدای نماز باید مصمم شویم که فقط به خدا توجه کنیم و اجازه ندهیم چیزی ما را از یاد خدا غافل کند سپس هر گاه تشتت حواس پیش آمد به محض یاد اوری دوباره به نماز برگردیم و این کار را پیوسته تکرار کنیم تا آرام آرام حضور قلب افزایش یابد .
3-توجه به معانی نماز : اگر قوه خیال را مشغول نکنیم ما را مشغول خواهد کرد لذا برای افراد مبتدی سفارش شده است برای اینکه قوه خیال مشغول باشد و به غیر نماز نپردازد به معانی الفاظ نماز توجه کند تا حضور قلب حفظ شود .
4-برنامه عبادی و توجه در طول روز : یکی از شاگردان علامه طباطبایی (ره) از نداشتن حضور قلب در نماز گلایه می کند و راهکارهای برای درمان این مشکل می خواهد ایشان در ابتدا جوابی نمی دهد ولی پس از اصرار های او می فرماید : شما نمی توانی شاگرد می گوید : آقا شما بفر مایید حداقل اگر کسی پرسید به او بگویم . علامه می فرماید : فکر ، در نماز دنباله افکار شبانه روز است . کسی که صبح تا ظهر به یاد خدا نبوده است نمی تواند هنگام نماز یاد خدا را استمرار دهد اگر به سفارشهای اسلام در باره تلاوت قرآن خواندن نماز های نافله خواندن دعاها و رعایت اداب نماز مثل اذان و اقامه و دعاهای قبل و بعد نماز در حد توان خود عمل کنیم گذشته از آثار فراوان دیگری که این کارها دارند وجودمان آرامش بیشتری می یابد و بهتر می توانیم حضور قلب را حفظ کنیم . ادامه دارد……..