ادامه مباحث گذشته
2-توجه به سلامت جسمی و روحی مادر

فرزندان ما -به ویژه دختران- بیشتر اوقات خود را در كنار مادر سپری می كنند و از تعلیمات او چیزها می آموزند. بر این اساس، آنان كه دغدغه تربیت فرزند دارند نخست باید به تربیت همسر بپردازند. دختران و زنان نیز تأثیر پذیرتر از پسران و مردان اند. بنابراین در آستانه زندگی، مرد باید مهم ترین همت خود را آموزش و تربیت همسرش قرار دهد. زمانی كه مادر خانواده درست آموزش ببیند و تربیت شود، تربیت فرزندان او با سهولت انجام می پذیرد. چنان كه اگر مادر نكوهیده خوی باشد، تربیت فرزند خیلی دشوار است. زیرا او اولین آموزگار كودك شماست.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در این باره فرموده است: “ایاكم و تزویج الحمقاء، فان صحبتها بلاء و ولدها ضیاع"؛ از ازدواج با زنان كودن بپرهیزید كه همنشینی آنها [نوعی] بلا و فرزندشان تباه است.
پس از انتخاب همسر شایسته و توجه به آموزش و تربیت او، مهم ترین وظیفه، ایجاد محیط روانی سالم در خانه است. این نخستین ابزار هر طرح تربیتی موفق است. هر كه دلسوز فرزند خود است پیش از هر كار باید بكوشد تا حد امكان فضای خانه آكنده از آرامش و مهرورزی شود. تا زمانی كه كودك شما خود را در چنین فضایی نبیند زمینه ای برای شكوفایی استعدادهای خود نمی یابد و بیشتر توان او صرف مبارزه با ترس و اضطراب ها و مقابله با عوامل رنج آور زندگی می گردد. هر چه محیط آنان صمیمی تر و درس آموزتر و روان ایشان مطمئن تر و بی هراس تر باشد، آموزش و تربیت آن ها هموارتر و آموختن هایشان از محیط بیشتر و پایدارتر است.
حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم در این باره فرموده است: “حق الولد علی والده… ان یسفره امه…"؛ حق فرزند بر پدر این است كه [پدر] مادر را احترام كند.
زمانی كه فرزند،، مادر را در نگاه پدر محترم ببیند، احساس امنیت و آرامش می كنند.
مادری كه در خانه از احترام پدر محروم باشد، نخواهد توانست نقش مادری خود را به درستی ایفا نماید.
3 -پیشگیری بهتر از درمان
اصل نامبرده در روان شناسی تربیتی جایگاهی ویژه دارد و كوشش می شود تا پیش از پدید آمدن ناهنجاری های رفتاری، عوامل پدیدآورنده آن شناسایی و پیشگیری شود.
از طرفی امروزه والدین از بسیاری از رفتارهای فرزندان خود ناخشنودند و امید دارند كه كسی از راه برسد و فرزندشان را به حقوق والدین آشنا كند، حال آن كه گاه كوتاهی خود والدین سبب بروز چنین مشكلی است. زیرا در تربیت و پرورش آنان سهل انگاری نموده اند. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در همین باره فرموده است: “رحم الله من اعان ولده علی بره"؛ خدای رحمت كند كسی كه فرزند خود را به نیك رفتاری كمك كند.
از آن حضرت پرسیدند، چگونه؟ فرمود:
1-آنچه كودك در توان داشته و انجام داده، از او بپذیرند.
2-آنچه انجام آن در توانش نیست، از او نخواهند.
3 -او را به گناه و طغیان وادار نسازند.

4 -به او دروغ نگویند و در برابر او رفتار نابخردانه انجام ندهند.
به واقع هر یك از ما دوست داریم فرزندانمان نسبت به ما چگونه رفتار كنند؟ با خود بیندیشیم كه اگر ما خویشتن را برای نیل بدین منظور كمك نكنیم، دیگران چگونه و تا چه میزان خواهند توانست ما را در این هدف مدد رسانند! پس همان بهتر كه فهرست همه انتظاراتمان را نسبت به فرزندانمان یادداشت كنیم و آن گاه بیندیشیم كه برای موفقیت فرزند در این برنامه، خود ما چه وظایفی بر عهده داریم.
چندی پیش، دوستی از فرزندانش سخت گله مند بود كه آنها بیشتر اوقات روزانه شان را به تماشای تلویزیون می گذرانند. به وی گفتم: كمی به جای گله از آنها خود را نكوهش كن. چون غیبت طولانی شما و همسرت از محیط خانه، سبب دلتنگی آنها را فراهم می آورد. آنها برای رفع این دلتنگی به تماشای تلویزیون پناه می آورند و زمانی كه بدین روش عادت كردند، دیگر در وقت حضور شما نیز نمی توانند از عادات خود دور شوند.
5- درمان روحی با اعطای شخصیت
احساس ضعف شخصیت، نه فقط بزرگسالان را رنج می دهد و به ناهنجاری رفتاری وا می دارد، كودكان را نیز دچار مشكل می كند. بعضی می پندارند چون كودك پیكری كوچك تر از بزرگسالان دارد، شخصیت خود را هم كوچك می پندارد؛ حال آنكه چنین نیست و چه بسا بی توجهی به شخصیت كودكان زیانبارتر از بی توجهی به شخصیت بزرگسالان باشد. زیرا احساس ضعف شخصیت در كودكی سبب بروز رفتارهای ناصواب و ویرانگر در بزرگسالی است. به همین سبب است كه امام هادی علیه السلام فرموده است: از شر آن كه خود را حقیر و بی مقدار بپندارد، در امان مباش.
از رفتارهای متداول حضرت رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم در مقابل فرزندش فاطمه سلام الله علیها و نیز نوه های عزیزش امام حسن و امام حسین علیه السلام، احترام وصف نشدنی و برخاستن در مقابل آنان است. شیعه و سنی نقل نموده اند كه آن جناب پیوسته با حضور دختر خردسالش، تمام قامت در برابر می ایستاد و احترامش می كرد.
گاه به احترام و نیز مراعات خردسالی نوادگانش، سجده نماز را طولانی می ساخت یا برای برآوردن حاجت آنان، نماز را با سرعت به پایان می برد. هر روز صبح بر سر فرزندان و نوادگانش دست نوازش می كشید و مهربانی و عطوفت نسبت به كودكان، خوی همیشگی آن حضرت بود.
با این همه، در بزرگداشت شخصیت كودكان باید همواره توجه داشت كه این امر برای ارضای حس شخصیت طلبی آنان است. بدین سبب باید در انجام آن به شیوه ای گام برداشت كه زمینه غرور و ناز پروری كودكان فراهم نشود و این امر زمانی است كه ما همه شیوه های تربیتی را هم گام عمل كنیم؛ چنان كه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم عمل می كرد.
منتظر بخش های بعدی باشید…